Stjórnlagaráð

Skýringar frá nefnd

1. Handhafar ríkisvalds
   Tillaga nefndar B er í takt við tillögur nefndarinnar sem hafa þegar verið lagðar fram varðandi Alþingi, ráðherra og ríkisstjórn og forseta Íslands. Alþingi fer eitt með löggjafarvaldið og ráðherrar og ríkisstjórn fara með framkvæmdarvaldið. Þá er að tillögu stjórnlaganefndar Hæstiréttur Íslands nefndur sérstaklega sem fer með dómsvaldið ásamt öðrum dómstólum. Um þessar breytingar er nánar fjallað í köflum um Alþingi, ráðherra og ríkisstjórn, forseta Íslands og dómstóla.
   Í nefndinni var rætt að tilgreina einnig fjárstjórnarvaldið sérstaklega, enda felst fjárstjórnarvaldið ekki í löggjafarvaldinu. Sveitarstjórnir heyra undir önnur stjórnvöld.
2. Yfirráðasvæði
   Tillaga nefndar B er samhljóða hugmynd stjórnlaganefndar dæmi A. Ákvæðið er nýmæli þar sem lýst er afmörkum íslensks yfirráðasvæðis þótt ljóst sé hver mörk Íslands eru, þar sem landið er umlukið hafi og er ásamt nærliggjandi eyjum langt frá öðrum löndum. Þó þykir rétt að mæla svo fyrir í stjórnarskrá að landið sé eitt og óskipt. Í því felst að landinu verður ekki skipt i fleiri ríki eða hluti þess skilinn frá íslenska ríkinu nema með stjórnarskrárbreytingu.
   Hugmynd kom upp hvort hægt væri að nota aðeins orðið auðlindalögsaga, en það þarf frekari lögfræðilega yfirlegu hvort hugtakið nái yfir land- og lofthelgi sem og efnahagslögsögu.
3. Frelsi fjölmiðla
   Nýtt ákvæði.
   Lagt er til að ákvæðið færist úr mannréttindakafla í undirstöðukafla stjórnarskrárinnar, þar sem auk grundvallar stjórnskipunar verði tilteknar ákveðnar grundvallarstofnanir þjóðfélagsins. Vörn nafnleyndar byggist á valkosti 2 á s. 88 í skýrslu stjórnlaganefndar.Aflétting nafnleyndar geti verið með leyfi bæði heimildarmanns og blaðamanns, ef nauðsyn krefur.Skilgreining úr lögum nr. 38/2011 um fjölmiðla:
   „Fjölmiðill er hvers konar miðill sem með reglubundnum hætti miðlar til almennings efni er lýtur ritstjórn. Til fjölmiðla teljast m.a. dagblöð og tímarit, ásamt fylgiritum þeirra, netmiðlar, hljóð- og myndmiðlar og aðrir sambærilegir miðlar."
4. Þjóðkirkja
   Lagt er til að ákvæðið færist úr mannréttindakafla í undirstöðukafla stjórnarskrárinnar, þar sem auk grundvallar stjórnskipunar verði tilteknar ákveðnar grundvallarstofnanir þjóðfélagsins.Áður hafa verið kynntar tvær útgáfur af þjóðkirkjuákvæðinu. Hér eru báðar fyrri útgáfurnar felldar brott. Í staðinn kemur nýtt ákvæði, þar sem er m.a. brugðist við umræðum á ráðsfundi og innsendum erindum.
   Eftir samráð við aðra fulltrúa í Stjórnlagaráði á 39. fundi A-nefndar varð sá kostur ofan á að leggja til að þjóðkirkjan njóti ekki lengur sérstakrar verndar í stjórnarskrá, en löggjafanum sé heimilt að setja um hana lög. Breytingar á slíkum lögum, sem hefðu í för með sér breytingar á sambandi ríkis og kirkju, þyrfti að bera undir atkvæði þjóðarinnar, líkt og er í núgildandi stjórnarskrá.

Skýringar frá nefnd

1. Tillaga nefndar B er í takt við tillögur nefndarinnar sem hafa þegar verið lagðar fram varðandi Alþingi, ráðherra og ríkisstjórn og forseta Íslands. Alþingi fer eitt með löggjafarvaldið og ráðherrar og ríkisstjórn fara með framkvæmdarvaldið. Þá er að tillögu stjórnlaganefndar Hæstiréttur Íslands nefndur sérstaklega sem fer með dómsvaldið ásamt öðrum dómstólum. Um þessar breytingar er nánar fjallað í köflum um Alþingi, ráðherra og ríkisstjórn, forseta Íslands og dómstóla.
   Í nefndinni var rætt að tilgreina einnig fjárstjórnarvaldið sérstaklega, enda felst fjárstjórnarvaldið ekki í löggjafarvaldinu. Sveitarstjórnir heyra undir önnur stjórnvöld.
2. Tillaga nefndar B er samhljóða hugmynd stjórnlaganefndar dæmi A. Ákvæðið er nýmæli þar sem lýst er afmörkum íslensks yfirráðasvæðis þótt ljóst sé hver mörk Íslands eru, þar sem landið er umlukið hafi og er ásamt nærliggjandi eyjum langt frá öðrum löndum. Þó þykir rétt að mæla svo fyrir í stjórnarskrá að landið sé eitt og óskipt. Í því felst að landinu verður ekki skipt i fleiri ríki eða hluti þess skilinn frá íslenska ríkinu nema með stjórnarskrárbreytingu.
   Hugmynd kom upp hvort hægt væri að nota aðeins orðið auðlindalögsaga, en það þarf frekari lögfræðilega yfirlegu hvort hugtakið nái yfir land- og lofthelgi sem og efnahagslögsögu.

Undirstöður

Ummæli:

Undirstöður

Ummæli:

Undirstöður

Ummæli:

Undirstöður

Ummæli:

1. gr. Ísland er lýðveldi með þingbundinni stjórn.

2. gr. Alþingi og forseti Íslands fara saman með löggjafarvaldið. Forseti og önnur stjórnvöld samkvæmt stjórnarskrá þessari og öðrum landslögum fara með framkvæmdarvaldið. Dómendur fara með dómsvaldið.