Stjórnlagaráð

Samtök hernaðarandstæðinga lögðu árið 2005 fram rökstuddar tillögur til þáverandi stjórnarskrárnefndar um að hugað yrði að tilteknum málum tengdum friði og afvopnun við endurskoðun stjórnarskrárinnar.

i) Að tekið yrði fram að Ísland væri herlaust land og að herskyldu megi aldrei í lög leiða.

ii) Að tekið yrði fram að umferð og geymsla kjarnorkuvopna og annarra gjöreyðingarvopna sé óheimil hér á landi og í íslenskri landhelgi.

iii) Að tekið yrði fram að íslensk stjórnvöld færu ekki með ófriði á hendur öðrum þjóðum.

Náist ekki samstaða um þriðja atriðið, er lágmarkskrafa að tiltekið sé í stjórnarskránni – líkt og heita má regla í slíkum plöggum – með hvaða hætti standa beri að stuðningi eða þátttöku í hernaði. En til þessa hefur formlegt samþykki við stríðsþátttöku Íslands (Kosovo, Afganistan, Írak og Líbýa) verið tilviljanakennt eða á huldu. Eðlileg krafa væri að aukinn meirihluta Alþingis þurfi fyrir slíku.